Skim Organik Malaysia

1. PENGENALAN

1.1 Skim Organik Malaysia (SOM)

Skim pensijilan yang dibangunkan oleh Jabatan Pertanian bagi memberi pengiktirafan kepada ladang yang mengamalkan perladangan organik berpandukan Malaysian Standard MS 1529:2001 The Production, Processing, Labeling & Marketing of Plant Based Organically Produced Food.

1.2 Malaysian Organic (myOrganic)

Penjenamaan semula Skim Organik Malaysia (SOM) dalam memberi pengiktirafan kepada ladang yang diusahakan secara organik berpandukan Malaysian Standard MS 1529:2015 Plant-based organically produced foods-requirements for production, processing, handling, labelling and marketing (First Revision).

2. OBJEKTIF

2.1 Sebagai alat atau teras kepada Sistem Pengembangan Tekno Pertanian (SPTP) Jabatan Pertanian.
2.2 Menjadi amalan pengusaha di dalam menjalankan aktiviti di ladang supaya menghasilkan keluaran organik yang lebih berkualiti dan selamat untuk dimakan.

3. KELEBIHAN

3.1 Menghasilkan produk-produk pertanian yang dijamin berkualiti dan selamat dimakan (bebas daripada racun makhluk        perosak dan logam berat).
3.2 Memelihara alam sekitar.
3.3 Keselamatan serta kebajikan pekerja ladang terjamin.
3.4 Meningkatkan produktiviti pengeluaran.
3.5 Hasil pertanian mudah dikenali dan dapat bersaing di pasaran domestik dan antarabangsa.

4. KRITERIA PERMOHONAN

4.1 Kategori pemohon adalah seperti berikut :

i) Persendirian
ii)Syarikat Swasta
iii) Agensi/Badan Berkanun

4.2 Pemohon hendaklah memastikan :

i) Tanah yang diusahakan sah di sisi undang-undang
ii) Minimum keluasan ladang yang diusahakan adalah seperti berikut;

• Buah-buahan : 0.4 ha
• Sayur-sayuran / tanaman kontan : 0.2 ha
• Padi : 0.4 ha
• Cendawan : 1500 bongkah
• Lebah : 20 haif

iii) Ladang telah bertanam dan mula mengeluarkan hasil.
iv) Hasil yang dikeluarkan adalah bertujuan untuk jualan sama ada domestik atau eksport.

5. PROSEDUR PERMOHONAN

5.1 Permohonan hendaklah dibuat dengan menggunakan Borang Permohonan myOrganic 1-1. Borang tersebut boleh           didapati di :

i) Bahagian Kawalan Kualiti Tanaman, Jabatan Pertanian Putrajaya
ii) Jabatan Pertanian Negeri
iii) Pejabat Pertanian Daerah
iv) http://www.doa.gov.my

5.2 Borang permohonan yang telah lengkap hendaklah dikemukakan kepada Pejabat Pertanian Daerah yang                            berdekatan. Set dokumen yang perlu dihantar adalah seperti berikut :

i) Borang Permohonan myOrganic 1-1
ii) Salinan kad pengenalan / Sijil Pendaftaran SSM yang telah disahkan
iii) Salinan bukti pemilikan tanah seperti geran tanah, surat perjanjian sewa tanah dan Surat kebenaran mengusahakan   tanah

6. KADAR CAJ PERKHIDMATAN 

Penyertaan skim ini adalah secara sukarela dan perkhidmatan diberikan adalah secara PERCUMA.

 7. KRITERIA PENILAIAN

7.1 Pemohon mesti lulus ketiga-tiga perkara berikut iaitu :

i) Pemeriksaan Tapak
ii) Analisis hasil bagi residu racun makhluk perosak, logam berat dan mikrobial
iii) Audit amalan ladang

8. PROSES PENSIJILAN

8.1 Sila rujuk Carta Alir Pensijilan myOrganic
8.2 Tempoh kelulusan pensijilan adalah dalam tempoh 24 bulan.

9. AUDIT

9.1 Pra-Audit

9.1.1) Dijalankan bagi memastikan pengusaha mengamalkan perladangan organik.
9.1.2) Pegawai pra-audit terdiri daripada Pegawai Jabatan Pertanian peringkat Daerah.
9.1.3) Pegawai Jabatan Pertanian peringkat Daerah akan mengambil sampel hasil untuk tujuan analisis residu racun                  makhluk perosak, logam berat dan mikrobial.

9.2 Audit Susulan

9.2.1) Audit luar dijalankan bagi mengenalpasti pengusaha mengamalkan dan mematuhi amalan perladangan organik                berdasarkan standard yang telah ditetapkan dan seterusnya mengesyorkan untuk dipersijilkan.
9.2.2) Pengauditan dilaksanakan oleh Pegawai Jabatan Pertanian (Teknikal) yang telah dilantik oleh Ketua Pengarah                  Pertanian.

10. TEMPOH SAHLAKU

Tempoh sahlaku pensijilan myOrganic adalah selama satu tahun.

11. PEMANTAUAN

Pemantauan berkala akan dijalankan sekurang-kurangnya enam bulan sekali oleh pihak Jabatan Pertanian.

12. PEMBAHARUAN SIJIL

12.1 Permohonan pembaharuan perlu dikemukakan dalam tempoh enam bulan sebelum tamat tarikh sah laku.

12.2 Pembaharuan sijil akan dikeluarkan sekiranya ladang masih mematuhi syarat-syarat yang ditetapkan.

13. PEMBATALAN SIJIL

13.1 Pengiktirafan myOrganic boleh ditarik balik atas sebab seperti berikut :

i) Tidak memperbaharui sijil setelah tamat tempoh
ii) Jika dalam tempoh tersebut ladang itu didapati gagal mematuhi syarat- syarat yang ditetapkan.
iii) Menyalahgunakan sijil dan logo myOrganic dalam apa jua cara.

14. SENARAI PENERIMA SIJIL

Senarai penerima sijil myOrganic (klik pautan)

15. PERTANYAAN

Sebarang pertanyaan dan maklumat lanjut, boleh hubungi :

Urusetia
Seksyen Pensijilan Ladang
Bahagian Kawalan Kualiti Tanaman,Jabatan Pertanian
Wisma Tani, Aras 7, No. 30 Persiaran Perdana, Presint 4,
62624 Putrajaya,
Malaysia.
No. Telefon   : 03-8870 3570 / 3566 / 3569 / 3580 / 3587 /3571 / 3450 / 3446 / 3454
No. Faks      : 03-88887639
E-mail          : salmsom@doa.gov.my

Selanjutnya

SKIM PENSIJILAN MyGAP

Pengenalan

• MyGAP (Malaysian Good Agricultural Practices) telah dilancarkan oleh YB Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani pada 28 Ogos 2013.
• MyGAP adalah penjenamaan semula Skim Amalan Ladang Baik Malaysia (SALM), Skim Amalan Ladang Ternakan (SALT) dan Skim Pensijilan Ladang Akuakultur Malaysia (SPLAM).
• MyGAP adalah skim pensijilan yang komprehensif untuk sektor tanaman, akuakultur dan ternakan.
• MyGAP dilaksanakan berdasarkan piawaian Malaysian Standard (MS). MS 1784:2005 Crop Commodities – Good Agricultural Practice digunakan untuk modul sektor tanaman dan MS 1998:2007 Good Aquaculture Practice (GaqP) – Aquaculture Farm – General Guidelines serta MS 2467:2012 – Code of Practice for Seaweed Cultivation untuk modul sektor akuakultur. Manakala MS 2027:2006 Good Animal Husbandry Practice untuk sektor ternakan.
• Good Agricultural Practice (GAP) atau Amalan Pertanian Baik adalah amalan pertanian yang menekankan aspek alam sekitar, ekonomi dan sosial untuk memastikan produk yang dihasilkan selamat dan berkualiti.
• MyGAP adalah inisiatif Economic Transformation Program (ETP) di bawah Strategic Reform Intiatives – Competition, Standard and Liberalisation (SRI-CSL) yang merupakan enabler kepada National Key Economic Area – Agriculture (NKEA - Pertanian).

           Faedah Pensijilan MyGAP

• Menghasilkan produk pertanian yang berkualiti dan selamat dimakan.
• Mengurangkan pencemaran alam sekitar dan membantu membngunkan industri pertanian negara yang mesra alam dan lestari.
• Memudahkan laluan pasaran eksport memandangkan GAP telah dikenali di seluruh dunia
• Memudahkan pelaksanaan pensijilan berasaskan Amalan Pertanian Baik dengan adanya satu skim pensijilan
• Menjamin keselamatan serta kebajikan pekerja
• Menggalakkan dan memudahkan penerimaan pengguna terhadap produk tanaman, ternakan dan akuakultur di bawah satu pensijilan
• GAP lebih komersil dan tidak mengelirukan pengguna dan pengusaha berbanding SALM, SPLAM dan SALT
• Memudahkan dan mengurangkan kos promosi memandangkan pengguna telah mengetahui secara meluas berkaitan produk GAP

            Hala tuju

• Meningkatkan bilangan ladang yang mendapat pensijilan MyGAP bagi menggalakkan pengeluaran produk pertanian yang berkualiti dan selamat dimakan untuk kegunaan domestik dan pasaran eksport
• Meningkatkan kesedaran dan permintaan pengguna terhadap produk pertanian yang berkualiti dan selamat dimakan serta mempunyai logo MyGAP
• Meningkatkan daya saing produk pertanian Malaysia di peringkat antarabangsa
• Penandaarasan dengan skim pensijilan GAP antarabangsa seperti ASEAN GAP dan GlobalGAP

Selanjutnya

Gambar Contoh Pertanian Bandar

Jika anda tidak mempunyai ruang untuk kebun sayur,  anda tidak berpeluang merasa sayur-sayuran segar hasil tanaman anda sendiri. Menanam sayur di dalam bekas adalah satu penyelesaian yang bagus. Menggunakan kontena dan bekas-bekas kecil membolehkan anda untuk mempunyai taman mudah alih yang boleh mekar dan buah-buahan sepanjang tahun.

Dengan melindungi tumbuh-tumbuhan daripada kesejukan, atau cuaca kemarau yang berpanjagan, anda akan sentiasa mempunyai bekalan segar lada, tomato, daun salad, bayam dan lain-lain hasil kebun sayur anda yang lazat. Ia juga boleh menjadi hiasan untuk meja anda.

---

Bekas

Apakah jenis bekas yang perlu anda guna?. Jangan risau, terdapat banyak jenis bekas yang boleh digunakan, pastikan ia mempunyai  saliran air yang baik dan tidak menjadi terlalu panas apabila anda biarkan ia di bawah cahaya matahari.

Terdapat banyak pilihan yang baik, tetapi pertimbangkan baik buruknya dan merancang dengan sewajarnya. Sebagai contoh, seramik kelihatan dengan baik tetapi cenderung kepada pengeringan dengan cepat dan memerlukan air yang kerap. Tong kayu lama mengekalkan air yang lebih baik dan tidak panas tetapi senang untuk reput. Jadi kreatif.

Cuba sesuatu menggunakan barang terbuang seperti paip lama dan teko teh. Contoh tumbuh-tumbuhan bekas yang baik adalah  bawang putih, sayur dan bawang merah, yang tidak mempunyai akar yang mendalam dan hanya memerlukan ruang yang sangat kecil untuk berkembang. Cuba menanam herba, ia juga  adalah satu lagi idea yang hebat.

Tanah

Tidak kira sama ada tumbuh-tumbuhan dalaman / luaran adalah bunga, herba, atau sayur-sayuran, tanah yang anda gunakan adalah sangat penting. Jika tanah yang tidak baik akan menjadikan  tanaman anda menjadi teruk.

Saya tahu, anda mempunyai tanah sedia ada di luar, tetapi habiskan sedikit wang dengan membeli tanah berkualiti khas untuk menanam. Masalah dengan tanah yang biasa ini adalah bahawa ia terlalu berat dan mudah untuk berkelompak. Ia juga mungkin mengandungi penyakit, benih rumpai dan serangga perosak. Jadi lebih berhati-hati dengan  membeli tanah berkualiti.

Penyiraman

Kerana tanah menanam adalah lebih ringan dan kurang padat daripada tanah biasa, anda perlu menyiram lebih kerap apabila anda menanam di dalam pasu. Untuk menguji kelembapan tanah, biarkan jari anda lakukan! Tekan jari ke dalam tanah menanam sedalam dua inci. Jika ia kering, maka ia adalah masa untuk air. Jika bekas anda berada di luar pastikan untuk memeriksa tahap kelembapan, ia cenderung kering dengan cepat kerana terdedah kepada matahari dan angin.

Reka Bentuk

Anda boleh mereka bentuk kebun bekas anda seperti sebuah taman belakang rumah, kecuali ianya lebih mudah kerana anda boleh menggerakkan persekitaran. Cuba kumpulan saiz dan ketinggian yang berbeza bersama-sama untuk satu reka bentuk yang sangat menarik untuk mata memandang. Selain itu, jika anda mempunyai tumbuh-tumbuhan yang bagus, seperti herba, anda boleh menanam beberapa herba berbeza di dalam bekas yang sama, pastikan anda membenarkan ruang yang cukup untuk berkembang.

Selanjutnya

Pertanian Bandar

Pertanian Bandar Untuk Bandar Mampan: menghasilkan makanan sendiri, menjana pendapatan, mengalakkan interaksi sosial, meningkatkan kualiti persekitaran dan menggunakan (semula) bahan buangan dan air menjelaskan bagaimana pertanian bandar membantu ke arah pembentukkan bandar mampan.

Pertanian bandar ditafsirkan sebagai aktiviti menghasil, memproses dan memasarkan makanan dan produk pertanian di dalam kawasan bandar dan pinggir bandar menggunakan kaedah pengeluaran intensif, menggunakan (semula) sumber asli dan sisa buangan bandar untuk menghasilkan kepelbagaian tanaman dan ternakan¹. Konsep pertanian bandar telah lama wujud jika dilihat kepada model pembangunan Machu Picchu di Peru sekitar tahun 1450, yang direka untuk mewujudkan ladang bandar yang produktif dengan menempatkan pertanian di dalam dan sekitar bandar.

Kepentingan pertanian bandar sepenuhnya telah difahami oleh pihak berkuasa dan penyelidik². Bandar di seluruh Amerika Syarikat telah mengiktiraf nilai pertanian sebagai gunatanah yang diluluskan di kawasan bandar. Pihak berkuasa tempatan, seperti di Madison, Wisconsin telah melakukan pengubahan terhadap pelan komprehensif dan ordinan pengezonan untuk menggalakkan pengeluaran makanan dan membenarkan kegunaan pertanian³.

Menjelang tahun 2020, kadar penduduk bandar di Semenanjung Malaysia dijangka meningkat kepada 75% berbanding 65.4% pada tahun 2000⁴. Peningkatan kadar kemiskinan bandar dan krisis makanan bandar di negara membangun selari dengan kepesatan perbandaran⁴ di samping masalah untuk mewujudkan peluang pekerjaan formal yang mencukupi, peningkatan jumlah sisa buangan, pencemaran udara dan air.

Semenanjung Malaysia mengalami kekurangan pengeluaran makanan. Nilai import makanan meningkat setiap tahun, iaitu daripada RM12.69 juta pada tahun 2003 kepada RM23.37 juta pada  tahun 2007⁴ dengan nilai RM221.81 bilion sejak tahun 1992⁶. Kadar kebergantungan yang tinggi kepada sumber makanan import memberi impak yang besar kepada negara sekiranya berlaku krisis makanan dunia. Pertanian bandar menjadi medium penting untuk bekalan makanan tempatan secara berterusan, mengurangkan kadar kemiskinan bandar dan meningkatkan pengurusan persekitaran bandar.

Penghasilan makanan sendiri samaada menanam atau menternak membantu menjimatkan perbelanjaan isi rumah untuk membeli makanan. Berdasarkan kajian Resource Centre on Urban Agriculture and Food Security (RUAF) penduduk miskin di negara-negara miskin secara umumnya membelanjakan sebahagian besar pendapatan mereka (50% – 70%) ke atas makanan. Pertanian bandar mewujudkan peluang pekerjaan dan penjualan hasil pertanian (segar atau diproses) sebagai salah satu sumber pendapatan penduduk bandar.

Pertanian bandar berperanan sebagai salah satu strategi untuk menggalakkan interaksi sosial antara penduduk tempatan. Sebagai contoh, beberapa projek pertanian bandar di Amsterdam mensasar golongan kurang bernasib baik seperti anak yatim, orang kurang upaya, wanita, penghijrah tanpa pekerjaan, dan warga emas⁵ dengan tujuan untuk mengalakkan interaksi sosial dan mewujudkan persekitaran yang lebih mesra. Di Montreal, Kanada, penglibatan golongan kurang bernasib baik dalam aktiviti pertanian bandar sangat dititikberatkan⁷ selaras dengan polisi kerajaan untuk membantu golongan berkenaan. Selain itu, pertanian bandar membantu meningkatkan motivasi diri para peserta projek dengan kemampuan untuk membentuk komuniti sendiri dan bekerja secara berpasukan untuk menghasilkan produk makanan samaada untuk kegunaan sendiri atau untuk dijual. Pertanian bandar turut menyediakan ruang rekreasi dan peluang pendidikan pertanian kepada para pelajar.

Pertanian bandar memainkan peranan penting dalam sistem pengurusan persekitaran bandar dengan menyediakan alternatif kepada penyelesaian masalah pelupusan sisa buangan dengan menjadikannya kepada sumber yang produktif melalui pengkomposan. Kompos boleh digunakan untuk penanaman dan dijadikan sebagai baja semulajadi. Pertanian bandar meningkatkan keluasan kawasan hijau di kawasan bandar. Justeru, ini akan meningkatkan nilai estetik atau mengindahkan pemandangan dalam bandar, dan yang lebih penting lagi kawasan hijau membantu menyejukkan suhu kawasan bandar secara semulajadi. Pencemaran air dapat dikurangkan apabila air dikitar semula untuk tujuan pengeluaran makanan.  Di samping itu air hujan boleh disimpan atau disalurkan kepada tanaman pokok melalui cara penuaian air hujan untuk kegunaan penyiraman, pembersihan tanaman atau ternakan serta menggalakkan penggunaan hujan secara ekonomik.

Pada masa kini, tiada kajian atau data rasmi berkaitan pertanian bandar di Malaysia. Walau bagaimanapun usaha pertanian bandar di negara kita dapat dilihat secara tidak langsung melalui Program Bumi Hijau yang diperkenalkan oleh kerajaan di bawah Dasar Jaminan Bekalan Makanan untuk memastikan bekalan makanan yang mencukupi dan berterusan.  Sebagai contoh, Dewan Bandaraya Kuala Lumpur memperkenalkan projek Bumi Hijau di kawasan Projek Perumahan Rakyat (PPR) di sekitar Kuala Lumpur yang melibatkan beberapa individu, kumpulan, persatuan penduduk dan Jawatankuasa Kemajuan dan Keselamatan Kampung (JKKK)⁸. Selain itu, sebilangan kecil penduduk atau agensi menjalankan penanaman sayuran di laman rumah, balkoni, dalam kawasan institusi dan di bawah laluan rentis elektrik.

Pengintegrasian pertanian dalam sistem perancangan bandar adalah pra-syarat penting pembangunan mampan dari aspek sumber pendapatan, bekalan makanan, penghijauan persekitaran dan lanskap bandar, pengurusan air dan penyediaan alternatif kawasan beriadah dan pendidikan. Pengintegrasian ini akan mewujudkan rekabentuk kawasan kejiranan baru dan mempelbagaikan fungsi kegunaan tanah di kawasan bandar selaras dengan konsep pembangunan bandar padat.

Pertanian bandar dilihat sebagai amalan mampan kerana ia memberi manfaat dari aspek sosial, ekonomi dan persekitaran bandar seperti mengurangkan ‘ecological footprints’ bandar, mengguna dan mengitar semula sisa bandar dan menjana peluang pekerjaan dan menyokong kepada keperluan makanan penduduk bandar.

Dalam melaksanakan pertanian bandar di Malaysia, banyak perkara yang perlu diteliti seperti keperluan perundangan, kesediaan tanah, kesesuaian lokasi, jenis tanaman dan ternakan selain sikap dan pemikiran negatif individu, komuniti, organisasi atau pihak berkepentingan terhadap pertanian bandar.

Rujukan

1 United Nations Development Programs (UNDP), 1996

2 An Urbanizing World, United Nations Centre for Human Settlement (HABITAT), 1996

3  Promoting Urban Agriculture As An Alternative Land Use For Vacant Properties In The City Of Detroit: Benefits, Problems And Proposals For A Regulatory Framework For Successful Land Use Integration, John E.M, Sarah.K & Mary J.W, Undated.

4  Rancangan Fizikal Negara ke-2, JPBD SM, 2010

5  The Resource Centre on Urban Agriculture and Food Security (RUAF) is an international network of seven regional resource centres and one global resource centre on Urban Agriculture and Food Security based in Netherland.

6  Utusan Malaysia, 26 Jun 2012.

7  E. Duchemin, F. Wegmuller and A.-M. Legault, Urban agriculture: multi-dimensional tools for social development in poor neighbourhoods, 2008

8 BERNAMA, 13 Julai 2008

Selanjutnya